ประวัติโรงเรียน
โรงเรียนลำปางกัลยาณี เริ่มก่อตั้งครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2458 โดย พล.ต.ต.เจ้าราชวงศ์ (แก้ว ภาพเมรุ ณ ลำปาง) เป็นผู้อุทิศที่ดินให้ 1 ไร่เศษ ทางฝั่งขวาของแม่น้ำวัง ถนนปงสนุก อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ต่อมาพ่อเลี้ยงหม่องหง่วยสิ่น สุวรรณอัตถ์ ได้ก่อสร้างอาคารเรียนให้ 1 หลัง เป็นอาคารไม้ชั้นเดียว มี 3 ห้องเรียน แต่ไม่มีครูสอน โรงเรียนจึงถูกทอดทิ้งไว้ให้ร้างอยู่ถึง 2 ปี ต่อมาเมื่อ ปี พ.ศ. 2460 คุณครูแคลระ รัตนศาสตร์สมบูรณ์ ได้มาเที่ยวที่จังหวัดลำปาง พระยาสุเรนทร์ ราชเสนีย์ เจ้าเมืองลำปางได้ขอร้องให้คุณครูแคลระทำการ เปิดสอนด้วยความ อนุเคราะห์ของโรงเรียนรัฐบาลหญิงแห่งแรกของจังหวัดลำปางจึงเกิดขึ้นเป็นครั้งแรก เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2460 จัดสอนแบบสหศึกษา มีนักเรียนชาย 57 คน นักเรียนหญิง 3 คน มีครู เพียงคนเดียว การสอนต้องใช้วิธีจัดให้เด็กโตช่วยสอนเด็กเล็ก ด้วยความวิริยะอุตสาหะ ด้วยความ ตั้งใจจริงของคุณครูแคลระ รัตนศาสตร์สมบูรณ์ ท่านได้ทุ่มเทกำลังกาย กำลังทรัพย์ทำงานพัฒนา โรงเรียนแต่ลำพังผู้เดียวเป็นเวลาถึง 5 ปี โดยไม่เห็นแก่ความเหน็ดเหนื่อย ในปี พ.ศ. 2465 จึง ได้ครูที่สำเร็จจากจังหวัดพระนครมาช่วยสอนและแบ่งเบาภาระจากท่านไปบ้าง นับได้ว่าท่านเป็น ปูชนียบุคคลที่ควรแก่การยกย่อง พ.ศ. 2478 มีนักเรียนเพิ่มขึ้นถึง 300 คน และเปิดขยาย ชั้นเรียนถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ทำให้เกิดปัญหาในเรื่องสถานที่ คับแคบมาก สนามและที่ พักผ่อนไม่พอกับจำนวนนักเรียน คุณครูแคลระ รัตนศาสตร์สมบูรณ์ จึงได้จัดซื้อที่ดินจำนวน 16 ไร่ 20 ตารางวา ที่ถนนพหลโยธิน อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง (สถานที่โรงเรียนลำปาง กัลยาณีในปัจจุบัน) ด้วยทุนทรัพย์ส่วนตัวของท่านเป็นจำนวนเงิน 600 บาท ปัจจุบันมีเนื้อที่ 23 ไร่ 2 งาน 30 ตารางวา
โรงเรียนได้พัฒนามาตามลำดับได้รับคัดเลือกให้เข้าโครงการต่างๆ คือ โครงการ คมช. รุ่นที่ 1 ปี พ.ศ. 2506-2511 และได้รับคัดเลือกให้เข้าอยู่ในโครงการ คมภ. 2 รุ่นแรก ระหว่าง ปี พ.ศ. 2517-2521 โรงเรียนผู้นำการใช้หลักสูตร (พ.ศ. 2521-2532) โรงเรียนร่วมพัฒนา หลักสูตร (พ.ศ. 2533) ซึ่งโรงเรียนลำปางกัลยาณี ได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นโรงเรียน มัธยมศึกษาขนาดใหญ่พิเศษ ผู้อำนวยการ (อาจารย์คุณหญิงวลัย ลีลานุช) ได้เลื่อนตำแหน่ง เป็นชั้นพิเศษโรงเรียนแรกของภาคเหนือและผู้บริหารลำดับต่อมา ได้แก่ ผู้อำนวยการบุญรัตน์ โร จนศักดิ์ ผู้อำนวยการบุญนาค เดี่ยววิไล และผู้อำนวยการวีรยุทธ จงสถาพรพงศ์ ได้พัฒนา โรงเรียนในทุก ๆ ด้าน ให้ทันสมัยและก้าวขึ้นสู่มาตรฐานสากลจนเป็นที่ยอมรับของบุคลากรทาง การศึกษา ตลอดจนเป็นที่ชื่นชมของผู้ปกครอง และองค์กรต่าง ๆ เสมอมา จนกระทั่งในปี การศึกษา 2544 โรงเรียนได้รับคัดเลือกเป็นโรงเรียนแกนนำการใช้หลักสูตรการศึกษาขั้น พื้นฐาน พ.ศ.2544 และใน ปีการศึกษา 2545 ผู้อำนวยการบริบูรณ์ สุทธสุภา มาเป็น ผู้บริหารได้เปิดแผนการเรียนภาษาญี่ปุ่นในระดับชั้น ม.4 ในปีการศึกษา 2545 พร้อมกับเปิด วิชาเลือกภาษาจีนไปพร้อม ๆ กัน และเปิดแผนการเรียนภาษาจีนในระดับชั้น ม.4 ในปี การศึกษา 2546
ปีการศึกษา 2547 ผู้อำนวยการจุรีย์ สร้อยเพชร ได้มาเป็นผู้บริหาร ซึ่งโรงเรียนได้รับ ความร่วมมือจากบุคลากรในโรงเรียน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ตลอดจนผู้ที่ เกี่ยวข้องเป็นอย่างดี โรงเรียนได้รับการคัดเลือกให้เป็นโรงเรียนต้นแบบการใช้หลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ระดับมัธยมศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษาลำปางเขต 1
โรงเรียนได้ทำ MOU กับสถาบันส่งเสริมการสอนภาษาจีน (Hanban) พร้อมจัดตั้งห้องเรียน ขงจื่อ สำหรับการเรียนการสอนภาษาจีน เมื่อ 21 พฤศจิกายน 2551 และในปีการศึกษา 2552 เปิดสอนห้องเรียนพิเศษ วิทยาศาสตร์ – คณิตศาสตร์ ในระดับชั้น ม.1 จำนวน 1 ห้อง 30 คน พร้อมกันนี้ได้รับคัดเลือกจาก สพฐ.ให้เปิดห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์ – คณิตศาสตร์ ระดับชั้น ม.4 ในปีการศึกษา 2553 (จากทั้งหมด 107 โรงเรียนทั่วประเทศที่เปิดเพิ่ม) และเข้า ร่วมโครงการโรงเรียนเพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โรงเรียนพัฒนาคุณภาพสู่มาตรฐานสากล ขณะเดียวกัน ในปีงบประมาณ 2553 ได้รับงบประมาณ 1,200,000 บาท สำหรับจัดสร้าง ห้อง Resource Center ตามโครงการไทยเข้มแข็งและได้รับงบประมาณสนับสนุนจากประเทศ สาธารณรัฐประชาชนจีน จัดสร้างศูนย์ห้องเรียนขงจื่อพร้อมอุปกรณ์สำนักงานและสื่อการเรียน ต่าง ๆ จำนวน 1 ห้อง และทำพิธีเปิดอย่างเป็นทางการเมื่อ 19 พฤศจิกายน 2553
ในปีการศึกษา 2554 โรงเรียนได้รับความร่วมมือ จากผู้ปกครองในการระดมทุนเพื่อ จัดซื้อคอมพิวเตอร์ใหม่ ทดแทนของเดิมจำนวน 500 ชุด เพื่อใช้ในการเรียนการสอนคอมพิวเตอร์ และเรียนคณิตศาสตร์จากโปรแกรม และเป็นปีการศึกษาแรกที่เปิดวิชาเลือกภาษาเกาหลี โดย ได้รับความร่วมมือจากรัฐบาลเกาหลีในการส่งครูมาช่วยสอน และเมื่อ 4 ตุลาคม 2555 ผู้อำ นวยการธรณินทร์ เมฆศิริ ได้มารับตำ แหน่งผู้บริหาร ซึ่งได้นำ ยุทธศาสตร์ของ กระทรวงศึกษาธิการสู่ การปฏิบัติผ่านงาน/โครงการ ของโรงเรียนเพื่อพัฒนาคุณภาพ การศึกษาตามนโยบายหลัก 3 ประการ คือ 1. การพัฒนาคุณภาพผู้เรียน 2. การมีส่วน ร่วม 3. การให้โอกาสทางการศึกษา ภายใต้แผนพัฒนาคุณภาพผู้เรียนเพื่อความเป็นเลิศแบบ คู่ขนานประชาคมอาเซียน โดยมีเป้าหมายคือ ยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนสู่ความ เป็นเลิศอย่างยั่งยืน
ในปีการศึกษา 2555 โรงเรียนได้พัฒนาหลักสูตรการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ การวัดผล การประเมินผล การนิเทศและการวิจัยเทียบเคียงมาตรฐานสากล เพื่อให้นักเรียนได้เรียนกับครู เจ้าของภาษาตามความต้องการของผู้ปกครองและนักเรียน มีการพัฒนาเนื้อหาและหลักสูตรและ การจัดทำ ข้อตกลงในความร่วมมือพัฒนาการเรียนการสอนภาษาต่างประเทศที่ 2 กับ สถาบันการศึกษาในประเทศเจ้าของภาษา คือ ภาษาจีน ภาษาญี่ปุ่น และภาษาเกาหลี จัดให้มี กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ หลักการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ ทรงเป็นประมุข มีการดำเนินกิจกรรม To Be Number One มี การจัดระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน เรียนร่วม (บกพร่องทางการมองเห็น) โรงเรียนมีการพัฒนาห้องเรียนในด้าน ICT เพิ่มเติม โดย การติดตั้งอุปกรณ์ช่วยสอนต่าง ๆ เช่น โปรเจคเตอร์ เครื่องเสียงและเครื่องฉายทึบแสงตาม ห้องเรียนในอาคารต่าง ๆ ในทุกสาระวิชา และโรงเรียนให้ความสำคัญในเรื่องโครงสร้างพื้นฐาน สิ่งอำนวยความสะดวก ความปลอดภัยในสถานศึกษา และการส่งเสริมการมีสุขภาพดีอย่างเป็น รูปธรรม ทั้งอาคารสถานที่ ห้องเรียน ศูนย์การเรียนรู้ ฯลฯ โรงเรียนมีโครงการพัฒนาผู้บริหาร ครู บุคลากร สู่ความเป็นมืออาชีพในระดับสากลอย่างต่อเนื่อง และได้รับความร่วมมือจากผู้ปกครอง หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนทุกภาคส่วน
ปีการศึกษา 2556 โรงเรียนได้ทำ MOU กับมหาวิทยาลัย Southwest Forest University เมือง คุนหมิง สาธารณรัฐประชาชนจีน โดยมีการแลกเปลี่ยนนักศึกษาและครูไปศึกษาหลักสูตรระยะ สั้นและระยะยาว และพิพิธภัณฑ์เพื่อการศึกษาของโรงเรียนได้รับรางวัลชนะเลิศเหรียญทอง ระดับประเทศ ผลงานประเภทนวัตกรรมด้านแหล่งเรียนรู้
ปีการศึกษา 2558 เป็นปีที่โรงเรียนมีอายุครบ 100 ปี ของการก่อตั้ง โรงเรียนได้รับ ความร่วมมือจากผู้เกี่ยวข้องทุกภาคส่วนทั้งหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน สมาคม รวมถึง ผู้บริหาร ครู ผู้ปกครอง นักเรียนทั้งในอดีตและปัจจุบัน ช่วยกันจัดกิจกรรมเฉลิมฉลองและระดม ทุนได้ประมาณ 12 ล้านบาท เพื่อก่อสร้างอาคารหอประชุม 100 ปีลำปางกัลยาณี มีกำหนดแล้ว เสร็จในเดือนพฤษภาคม 2559 ขณะที่ผู้อำนวยการธรณินทร์ เมฆศิริ ได้ประสานงานกับ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 35 และสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้น พื้นฐาน โดยมีท่านวิสุทธิ์ สุวรรณเนตร ผู้อำนวยการกลุ่มออกแบบและก่อสร้างของ สพฐ. (ศิษย์ เก่าลำปางกัลยาณี รุ่น 2516) เป็นผู้ผลักดันให้โรงเรียนได้รับจัดสรรงบประมาณในการต่อเติม หลังคาอาคารปิ่นไผทกาญจนาภิเษก งบประมาณในการจัดหาหม้อแปลงไฟฟ้าขนาด 500 KVA พร้อมตู้ MDB และงบก่อสร้าง อาคารเรียน 324 ล ซึ่งเป็นอาคารเรียน 4 ชั้น ประเภทรองรับ ภาวะแผ่นดินไหวที่มีห้องเรียน 24 ห้องเรียน ซึ่งจะสร้างแล้วเสร็จในเดือนสิงหาคม 2559 และในวันที่ 6 มกราคม 2559 ผู้อำนวยการแสวง บุญมากาศ ได้มารับตำแหน่งผู้อำนวยการคน ใหม่พร้อมสานต่อกิจกรรมและโครงการในการพัฒนาโรงเรียนลำปางกัลยาณีมุ่งสู่ความเป็น SMART SCHOOL และคณะนักเรียนเก่ารุ่นปี 2516 โดยท่านวิสุทธิ์ สุวรรณเนตรได้ดำเนินการจัดสร้างพระ หลวงพ่อเกษม เขมโก รุ่น “ที่ระลึก 100 ปี ลำปางกัลยาณี” เพื่อหารายได้สมทบทุนสร้าง อาคาร 100 ปี ลำปางกัลยาณี ซึ่งอาคาร 100 ปีลำปางกัลยาณีและอาคาร 324 ล ทั้ง 2 อาคาร แล้วเสร็จเมื่อเดือนกันยายน 2559 สามารถใช้ทำการเรียนการสอนได้ในภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2559 และเป็นครั้งแรกที่สามารถจัดให้นักเรียนได้เรียนอยู่ที่ห้องประจำชั้นเปลี่ยน วัฒนธรรมการเรียนการสอนมาเป็นครูเดินไปสอนนักเรียนและมีห้องเรียนเพียงพอในการจัดการ เรียนการสอน และโรงเรียนได้รับความไว้วางใจจากมูลนิธิส่งเสริมโอลิมปิกวิชาการและพัฒนา มาตรฐานวิทยาศาสตร์ศึกษา ในพระอุปถัมภ์สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ (มูลนิธิ สอวน.)ให้เป็นศูนย์ค่ายวิชาเคมี ค่าย 1 ตั้งแต่ปี การศึกษา 2559 เป็นต้นไป
ปีการศึกษา 2561 ท่านผู้อำนวยการนิรันดร หมื่นสุข ได้ย้ายมาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียนคนใหม่ เมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน 2561 พร้อมสานต่อกิจกรรมและโครงการในการพัฒนา โรงเรียนลำปางกัลยาณีมุ่งสู่ความเป็น SMART SCHOOL และในปีการศึกษา 2562 โรงเรียนได้เปิดแผนการเรียนห้องเรียน MEP และห้องเรียนดนตรีในระดับชั้น ม.ต้น เพิ่มขึ้นแผนการเรียนละ 1 ห้อง ซึ่งได้รับความร่วมมือจากบุคลากรในโรงเรียน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานและภาคีเครือข่ายตลอดจนผู้ที่เกี่ยวข้องเป็นอย่างดีในการพัฒนาการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของโรงเรียนตามลำดับ
ปีการศึกษา 2565 ท่านผู้อำนวยการวิโรจ หลักมั่น ได้ย้ายมาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการ คนใหม่ เมื่อวันที่ 31 มีนาคม 2565 เป็นรอยต่อของช่วงการปิดภาคเรียนปีการศึกษา 2564 ท่านผู้อำนวยการมีความมุ่งมั่น ตั้งใจ จะร่วมพัฒนาและพร้อมสานต่อกิจกรรมและโครงการในการพัฒนา โรงเรียน และในปีการศึกษา 2565 โรงเรียนได้เปิดห้องเรียนพิเศษ IEP และแผนการเรียนอังกฤษ-เกาหลี ในระดับชั้น ม.ปลาย เพิ่มขึ้นแผนการเรียนละ 1 ห้อง และในปีการศึกษา 2566 ได้เปิดรับสมัครนักเรียนใหม่ โดยได้เปิดรับนักเรียนในหลักสูตรใหม่ เพื่อให้นักเรียนได้เลือกเรียนตามความถนัดและความสนใจ ทั้งในระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1 และปีที่ 4 และท่านผู้อำนวยการได้พัฒนาโรงเรียน ห้องเรียนอาคารสถานที่ต่าง ๆ ให้เหมาะสมกับการเรียนการสอนเพื่อให้โรงเรียนมีการพัฒนามากขึ้นตามลำดับ